Gần đây, mạng xã hội lan truyền thông tin rằng các món ăn sáng quen thuộc như xôi, bún, phở là “thủ phạm gây tăng đường huyết, rối loạn nội tiết”. Thực hư thông tin này thế nào?
Nguồn: https://soha.vn/mang-xa-hoi-ro-tin-an-sang-voi-xoi-bun-pho-gay-tich-mo-roi-loan-noi-tiet-bac-si-noi-gi-198251105124735153.htm
Ths.BS Tạ Việt Cường, PGĐ Trung tâm Khám và Điều trị, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, cho biết đây là những thông tin không có bằng chứng. “Nếu nói như vậy phải có dữ liệu ví dụ xét nghiệm đường huyết trước và sau ăn để chứng minh tăng hay không”, bác sĩ Cường nói.
Theo bác sĩ, kết luận về sức khỏe cần dựa trên bằng chứng, không phải cảm quan hay lan truyền.
Về mặt sinh học, một số loại thực phẩm tinh chế và có chỉ số đường huyết (GI) cao khi tiêu thụ có thể làm đường huyết và insulin tăng nhanh hơn so với thực phẩm GI thấp. Một số tài liệu chuyên môn ghi nhận xôi (gạo nếp) thuộc nhóm có GI cao. Tương tự, bún, phở, miến là các dạng tinh bột tinh chế; tùy loại và cách nấu, GI có thể dao động từ trung bình đến cao và mỳ tôm cũng như vậy. Tuy nhiên, việc khẳng định một cách đơn lẻ là “ăn xôi/bún/mì gây tăng đường huyết và rối loạn nội tiết” là vội vàng; cần dữ liệu định lượng (ví dụ đo đường huyết trước và sau ăn, theo dõi lâu dài) để kết luận.
Một bữa ăn sáng thường thấy của người Việt. (ảnh minh họa).
PGS.TS Nguyễn Trọng Hưng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia cũng nhấn mạnh: xôi, bún, mì gói là thực phẩm giàu tinh bột, cung cấp năng lượng. Tuy nhiên, không thể quy chụp đổ lỗi tất cả do các món ăn đó, vấn đề còn nằm ở số lượng và cách ăn.
Trong dinh dưỡng, việc ăn chế độ mất cân đối, không đủ về lượng và chất sẽ gây ra dư thừa năng lượng và tích lũy mỡ. Bữa sáng khởi động quá trình trao đổi chất, cung cấp năng lượng cho cơ thể và não bộ hoạt động hiệu quả suốt ngày. Sau giấc ngủ dài, đường huyết trong cơ thể giảm, bữa sáng giúp bổ sung nhiên liệu cần thiết. Nếu bỏ qua, bạn dễ mệt mỏi, mất tập trung và có xu hướng ăn quá nhiều vào buổi chiều hoặc tối, gây tăng cân và rối loạn chuyển hóa.
Các chuyên gia khuyến cáo với các món cơm/bún/xôi/mì, khi ăn cần lưu ý:
– Không cần hoảng sợ nếu ăn hợp lý. Chú trọng khẩu phần, ăn cân đối tinh bột và bổ sung đạm – rau – chất xơ để làm chậm hấp thu đường.
– Với người đã có rối loạn chuyển hóa, tiền đái tháo đường, nên trao đổi với bác sĩ để điều chỉnh tổng năng lượng, tăng cường rau xanh và hoa quả trong bữa ăn.
– Hạn chế ăn quá nhiều mì gói (có nhiều muối và chất béo); chọn loại có nhãn rõ ràng, ăn thêm rau, trứng, hoặc đạm (thịt) để cân bằng.
Ngoài ra, để tránh việc tích mỡ, cần duy trì cân nặng hợp lý. Tăng cường vận động thể dục thể thao để tiêu hao năng lượng. Một bữa sáng hợp lý cần có sự kết hợp cân đối của tinh bột, đạm, chất xơ, vitamin và khoáng chất.