Chiếc ô tô màu đen bóng loáng rẽ gấp ở khúc cua làng, tiếng phanh “két” chói tai vang lên, rồi rầm! — một chiếc xe máy cà tàng chở hai sọt trứng lớn đổ nhào ra đường. Trứng vỡ nhoe nhoét, vàng trắng loang lổ giữa nắng trưa.
Ông lão hơn sáu mươi, dáng người còm cõi, tay chân run run dựng xe dậy. Khuôn mặt ông tái đi vì tiếc, vì sợ. Mấy sọt trứng ấy là công ông đi mấy chục cây số từ sáng sớm để bán lấy tiền thuốc cho vợ.
Cửa xe ô tô mở ra, bước xuống là một gã đàn ông ăn mặc sang trọng, cổ tay đeo đồng hồ đắt tiền, giọng hách dịch vang lên:
– “Trời đất! Ông đi kiểu gì vậy? Xe tôi mà trầy một vết là ông đền nổi không? Chỗ trứng thối này giá bao nhiêu?”
Cả xóm kéo ra xem. Ông lão cúi gằm, giọng khàn đi:
– “Dạ… chỉ là trứng gà nhà quê thôi, cháu. Tôi đi chậm, mà xe cậu rẽ gấp quá…”
Gã nhà giàu khoanh tay cười khẩy, rút ví ném ra vài tờ tiền:
– “Thôi, đây, vài trăm nghìn đủ mua lại cả đống trứng này rồi! Lần sau ra đường thì tránh xa ô tô ra.”
Mọi người xung quanh nhìn cảnh ấy, không ai nói gì, chỉ thấy thương cho ông lão. Ông nhặt từng vỏ trứng bể, gom lại, chẳng nói thêm lời nào.
Ba ngày sau, gã nhà giàu đến công ty. Vừa bước vào cổng, bảo vệ chặn lại:
– “Xin lỗi anh, hôm nay có đoàn thanh tra từ thiện của huyện đến, yêu cầu gặp Giám đốc Hưng.”
Hắn gật đầu, tự tin bước vào phòng họp. Nhưng khi cánh cửa mở ra, gã sững người — ngồi giữa bàn là ông lão hôm nọ, trong bộ áo sơ mi giản dị, bên cạnh là Chủ tịch huyện.
Ông lão nhìn hắn, giọng trầm ấm nhưng nghiêm nghị:
– “Tôi là Nguyễn Văn Hòa, Chủ tịch quỹ hỗ trợ nông dân nghèo. Hôm đó, tôi chỉ muốn thử lòng một người mà chúng tôi định chọn làm đại sứ thiện nguyện.”
Căn phòng im phăng phắc. Gã nhà giàu mặt tái nhợt, lắp bắp không nói nổi.
Ông Hòa chỉ khẽ mỉm cười:
– “Không phải ai đi xe cũ cũng nghèo, và không phải ai đi ô tô cũng giàu có thật đâu. Có những thứ quý hơn tiền — đó là lòng người.”
Từ hôm đó, người ta không còn thấy gã nhà giàu hống hách nữa. Mỗi sáng, trước cổng công ty, hắn thường dừng lại, mua mấy bó rau, chục trứng từ những người nông dân đi ngang.
Và bao giờ cũng nói khẽ, gần như một lời chuộc lỗi:
– “Trứng này… chắc không thối đâu nhỉ?”